Het verband tussen homocysteïne, methylering, vitamine B12 en foliumzuur bij angst en depressie

Neurotransmitters spelen een belangrijke rol bij het reguleren van onze stemming. Door de nauwe relatie tussen de aanmaak van neurotransmitters en homocysteïne vorming, vermoeden sommige onderzoekers dat er een verband bestaat tussen homocysteïne en stemming. Hoe zit dit precies?

Wat is homocysteïne?

Homocysteïne is een tussenproduct binnen de stofwisselingscyclus, ook wel bekend als methylatie. Dit principe wordt onderaan deze tekst nader toegelicht. Kortgezegd is methylering een organische reactie die een methylgroep aan een molecuul toevoegt. Zo’n reactie is grotendeels afhankelijk van B-vitamine-cofactoren (B6, B12 en foliumzuur). Deze cofactoren zijn op hun beurt weer cruciaal voor de aanmaak van de stemmingsregulerende neurotransmitters. Wanneer de hoeveelheid B-vitamines afneemt, wordt deze methylatiecyclus verstoord. Hierdoor stijgen de homocysteïne spiegels waardoor ook de aanmaak van neurotransmitters verslechtert. Indirect zou de homocysteïne dus de neurotransmitters en daarmee de stemming beïnvloeden.

Bepaalde studies suggereren zelfs dat homocysteïnegehaltes een effectieve aanduiding zijn voor de B-vitaminestatus en dat veranderingen in deze gehaltes in verband staan met stemmingswisselingen. Andere studies gaan nog een stapje verder: deze zijn er namelijk in geslaagd om de duur van PTSS (posttraumatische stressstoornis) te voorspellen aan de hand van homocysteïnespiegels. Andere studies hebben genetische afwijkingen zoals een mutatie in het foliumzuur-activerende enzym, MTHFR, duidelijk in verband kunnen brengen met hoge homocysteïnespiegels en verhoogde stemmingsstoornissen. Dit versterkt het idee dat het homocysteïne metabolisme een belangrijke marker is bij psychiatrische aandoeningen.

Vitaminesupplementen bij stemmingsstoornissen

Het gesuggereerde verband tussen de homocysteïnespiegels en de stemming brengt een hoop voordelen met zich mee. Zo zouden bijvoorbeeld vitamine B supplementen de symptomen van stemmingsstoornissen kunnen verminderen. Deze supplementen verbeteren namelijk de stofwisselingsprocessen die betrokken zijn bij de aanmaak van de zojuist besproken neurotransmitters. Dit principe wordt onder andere onderschreven door een studie waarin klachtenvermindering optrad bij 44 vrouwen met premenstruele angst na suppletie met homocysteïne-verlagende B-vitamines.

SAM-e en S-adenosylmethionine

Een andere verbinding die betrokken is bij de methyleringscyclus is S-adenosylmethionine (SAM-e), welke de vorming van neurotransmitters zoals dopamine en serotonine makkelijker maakt. In klinische onderzoeken is dan ook aangetoond dat suppletie met SAM-e net zo effectief is als tricyclische antidepressiva bij de behandeling van depressieve stoornissen. [1]

Hoe ziet de methylering cyclus eruit?

Methionine is een aminozuur dat in al ons voedsel met eiwitten zit. ‘Met’ verwijst in deze term naar de methylgroep die het bevat. Methionine pakt een pakketje energie op (ATP), met een molecule magnesium en wordt dan SAM (S- Adenosyl Methionine). SAM lift met de methylgroep mee het hele lichaam door, waarbij meer dan 400 bekende chemische reacties plaatsvinden.

Methionine + ATP = SAM 

Als SAM een methylgroep op de benodigde plek heeft afgezet, blijft een aminozuur genaamd homocysteïne over.

SAM – CH3 = Homocysteïne

Als homocysteïne een andere methylgroep tegenkomt, ontvangt het die en transformeert het zichzelf weer terug naar SAM.

Homocysteïne + CH3 = Methionine (SAM)

Als homocysteïne geen methylgroep vindt, wordt het een gevaarlijke molecule die geassocieerd wordt met hart- en vaatziektes en degeneratieve aandoeningen. Eén van de paden waarlangs homocysteïne een methylgroep kan verkrijgen is door vitamine B12, foliumzuur/folaat, B6 en choline, of via trimethylglycine (TMG).

Gratis E-Book: Methylering

Wil je meer weten over het onderwerp methylering? Klik en download dan het gratis e-boek Methylering

• Referenties

  
  Treatment of depression: time to consider folic acid and vitamin B12, Alec Coppen, Christina Bolander-Gouaille, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15671130

  Associations between serum homocysteine levels and anxiety and depression among children and adolescents in Taiwan, Kuo-Hsuan Chung , Hung-Yi Chiou , Yi-Hua Chen. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28827592/

• Voetnoten

  
  [1] Het bekende supplement SAMe is de vorm van SAM die via de voeding kan worden opgenomen. Het kan helpen bij depressie, maar het zorgt niet voor verlaging van homocysteïne, dus het fungeert alleen als noodoplossing en pakt niet de oorzaak aan. Deze oorzaak ligt vooral op het gebied van voeding. B12/foliumzuur supplementen zijn hierin effectiever, met resultaten die vaak al na 60 dagen optreden. Zowel het veilige, nutritionele SAMe als bepaalde antidepressiva zijn slechts ‘stoplappen’ die het echte herstel van de methylering in het lichaam alleen maar in de weg staan.

  Vanwege de rol van een optimale methylering bij het behouden van de biochemische balansen in het centrale zenuwstelsel, helpt een bloedspiegel van minder dan 7-8 ug/nmol / l homocysteïne om een ​​goede neurotransmitter stofwisseling te verzekeren. Dit kan de stemming in evenwicht brengen in tijden van stress, depressie en angst.